Świadoma Kolposkopia 2025 - Rola kolposkopii w profilaktyce raka szyjki macicy
Kolposkopia jest badaniem diagnostycznym, które wykonuje się w przypadkach odpowiednio wysokiego ryzyka stanów przedrakowych szyjki macicy (HSIL - zmian śródnabłonkowych wysokiego stopnia), obliczonego w oparciu o aktualne wyniki testów skriningowych (testu HPV, LBC, biomarkera p16/Ki67) oraz dane z wywiadu, w szczególności historię skriningu. Jej zadaniem jest dokładna ocena szyjki macicy w powiększeniu i wybór miejsc do pobrania wycinków. Ocena przedkolposkopowa i kolposkopia tworzą proces diagnostyczny, który zamyka pokolposkopowy wynik histopatologiczny.
W przeciwieństwie do testu HPV, cytologii czy testu p16/Ki67 DS, które wskazują na ryzyko choroby, kolposkopia pozwala identyfikować obszary na szyjce macicy sugerujące obecność zmian nabłonkowych lub miejsca, pod którymi mogą się one ukrywać.
Współczesna kolposkopia to standaryzowane badanie wykonywane z najpełniejszą wiedzą o ryzyku stanów przedrakowych u pacjentki, czyli świadoma kolposkopia (ang. informed colposcopy). To ona pozwala na podjęcie decyzji, czy i gdzie potrzebna jest biopsja.
Pamiętaj: prawidłowy obraz kolposkopowy nie wyklucza zmian nabłonkowych wysokiego stopnia – dlatego zawsze interpretujemy go w kontekście wartości ryzyka HSIL. Najczęściej materiał pobierany jest także z kanału szyjki macicy (poza ciążą), ponieważ tej części szyjki nie możemy uwidocznić w czasie badania, a w uzasadnionych przypadkach rozważamy biopsje losowe (random), z obszarów niezmienionych, ale w których statystycznie najczęściej występują nieprawidłowości.
Świadoma kolposkopia – kluczowy etap precyzyjnej prewencji
Autor artykułu
lek. Maciej Mazurec
ginekolog-położnik, kolposkopista z ponad 20-letnim doświadczeniem
• Założyciel i prowadzący Centrum Zdrowia Kobiety CORFAMED we Wrocławiu • Sekretarz Wykonawczy Zarządu PTKiPSM • Członek Zarządu Sekcji Patologii Szyjki Macicy, Kolposkopii i Cytologii PTGiP (2019–2021, 2022–2025) • Master of Colposcopy PTKiPSM
Od wielu lat zajmuje się wdrażaniem w Polsce nowoczesnych strategii profilaktyki raka szyjki macicy opartych na teście HPV, z zastosowaniem cytologii na podłożu płynnym, testu p16/Ki67 oraz kolposkopii standaryzowanej.
Jest twórcą największej w Polsce bazy danych skriningu na podłożu płynnym opartego o HPV, obejmującej ponad 33 tys. badań LBC, 20 tys. testów HPV, ok. 2 tys. testów p16/Ki67 DS i blisko 1 tys. standaryzowanych kolposkopii z nowoczesną, wysokoczułą oceną histopatologiczną oraz wieloletnim follow-up.
Współautor europejskich i polskich rekomendacji oraz publikacji naukowych opartych na unikalnym materiale własnym. Od 2019 roku współtwórca i wykładowca kursów Projektu KOLPOSKOPIA 2020.